Loi bai hat tieng chim trong vuon bađồng hồ màu vàng hồntrac nghiem tieng anh co dap ahình ảnh thiên nhiên đẹp nhất
Câu đối vẫn sưu trung bình được giai thoại và sự tích hoàn chỉnh
Lê Văn Hưu
Lê Văn Hưu fan làng Phủ-lý, huyện Đông-Sơn, lộ Thanh-hoa, đỗ bảng nhãn năm Đinh hương thơm (1247), niên hiệu Thiên Ứng bao gồm Bình bên dưới triều trần Thái Tông. Thời gian đó ông bắt đầu 18 tuổi. Sau làm mang đến chức Hàn lâm học sĩ kiêm Quốc sử viện giám tu. Tương truyền, khi còn là học tập trò, một hôm đi ngang qua lò rèn, thấy tín đồ ta vẫn làm những cái dùi sắt, Lê Văn Hưu mong muốn xin một cái để làm dùi đóng góp sách. Bác bỏ thợ rèn thấy chú bé nhỏ mới tí tuổi đầu đã âu yếm việc học tập hành, bèn ra một vế đối để thử tài:vế ra:Than trong lò, sắt trong lò, lửa trong lò, thổi phì phò đúc đề xuất dùi sắtBễ lò rèn là hai ống trụ tròn, trống rỗng ruột làm bằng gỗ (sau này bằng nhôm hoặc thép), 2 lần bán kính chừng 15 - trăng tròn phân, cao khoảng 70 phân. Phía bên trong đặt 2 thanh gổ, quân vải. Kết cấu như cếc bơm tay xe đạp. Cần gío thỗi cho lửa cháy to, fan thợ đôi tay 2 thanh gổ rút lên, hạ xuống… tạo thành luồng gió thổi vào lò nung. Khi bao gồm gió thổi, phạt ra giờ phì phò - như tín đồ bị hen thở, vớ nhiên to ra hơn nhiều.Lê Văn Hưu đối:Nghiên nghỉ ngơi túi, cây bút ở túi, giấy ngơi nghỉ túi, viết lúi húi nhưng mà đậu khôi nguyênCâu đối này có thuyết nói của Đoàn Hy. Đoàn Hy vừa làm thợ rèn, vừa cần mẫn học, đổ thủ khoa thi mùi hương trường nam giới Định. Mặc dù nhiên có 1 số chữ nghĩa hơi khác vì vậy đưa cả câu để rõ ràng cho rõ. Quan nhà khảo biết công việc và nghề nghiệp vị tân khoa, ra câu đối:Than cho vào lò, sắt bỏ vô lò, bể thổi phì phò, đúc ra miếng bạcĐoàn Hy đối lại:Mực bên trong túi, bút nằm trong túi, tín đồ viết lúi húi, tên chiếm bảng vàngĐặng Ma La (1234 - 1285)
Đặng Ma La là con Tiễn sĩ Đặng Nghiêm quê xóm An Để, Vũ Thư, Thái Bình. Gặp thời tao loạn, bên Trần cướp ngôi, hai cha con nên chạy về quê lánh nạn tại xóm Khúc Thuỷ, Chương Đức, Hà Đông và đổi từ bọn họ Lý sang chúng ta Đặng. Thân chủng loại của Đặng Ma La thương hiệu là Lý Thị Tiêu, một hôm đi ghép mướn về giữa đồng xóm thì trời giông bão. Cô yêu cầu chui vào một cái quán, ngủ thiếp đi, cô mơ thấy một vị thần có bàn chân to to còn còn lại dấu. Cô ướm cẳng chân mình, bạn thấy khác lạ, rồi cô có mang. Cô có mặt một nam nhi trai tuấn tú, đạt thương hiệu cho con là Ma La – ý nói bé ma nghỉ ngơi xứ đồng La gắn vào mình buộc phải sinh con! mùa xuân năm Đinh hương thơm 1247, Vua nai lưng Thái Tông mở khoa thi thứ 1 tuyển chọn Tam khôi đặt danh hiệu Trạng Nguyên, Bảng Nhãn, Thám Hoa. Dự khoa thi năm ấy, Nguyễn hiền hậu đỗ Trạng Nguyên, Lê Văn Hưu đỗ Bảng Nhãn, Đặng Ma La đỗ Thám Hoa.
Bạn đang xem: Loi bai hat tieng chim trong vuon bađồng hồ màu vàng hồntrac nghiem tieng anh co dap ahình ảnh thiên nhiên đẹp nhất
Một hôm, thầy Đồ xã ra câu đối để thử tài Đặng Ma La:
Làm thằng chí, có tác dụng thằng chuột, làm thằng bạch đinh, khốn khó lầm than thuộc mặt đấtĐặng Ma La gấp rút ứng khẩu:Đỗ ống cống, đỗ ông nghè, đỗ ông vua giáp, phong lưu phú quý lệch ngang trời
Trong bữa tiệc dãi những tân khoa, vua trằn hỏi “Do đâu mà tài giỏi học như vậy?”. Nguyễn nhân hậu trả lời:“sinh nhi tri chi”(sinh ra vẫn biết hết)
Vua quan sát sang Đặng Ma La:“Đắc ư sư truyền”(nhờ được thầy truyền dạy). Nhà vua rất ưa thích về câu của Đặng.Tại đền rồng thờ Đặng Ma La ở hàng Kênh - tp hải phòng còn câu đối:
Khoa tiếp giáp tứ truyền thập tứ tuế Thám hoa kỳ thủyLương trả phúc trạch kỷ thiên niên trúc lãnh như anhDịch nghĩa:
Khoa liền kề truyền đời mở đầu đỗ Thám hoa 14 tuổiĐất phúc trả lương nghìn năm xây đắp mãi dõi tinh anhNguyễn Hiền
Đối đáp với quan liêu Lang Trung:Hồi new lên bảy tuổi, Nguyễn Hiền thường xuyên hay chơi trò nặn khu đất với bọn trẻ mục đồng. Một đợt trạng nặn bé voi đất, rồi rước bốn con cua để vào tứ chân, mang đỉa làm vòi, rước bướm làm tai, do đó voi đất cũng cử cồn được, khiến bọn trẻ vui phù hợp reo hò ầm ĩ. Bỗng nhiên một ông quan trải qua đứng lại xem và hỏi chuyện cậu bé Hiền. Thấy cậu nhỏ bé khéo léo lại láu lỉnh, ông quan ngay tắp lự đọc đùa một câu:
Nguyễn thánh thiện vốn quê buôn bản Hà Dương (tỉnh nam giới Định). Nguyễn hiền đức thi đình, đỗ trạng nguyên lúc mới 13 tuổi. Tại lễ triều kiến các vị tân khoa, vua trần Thái Tông thấy trạng thừa nhỏ, bèn cho trạng về quê, hứa ba năm tiếp theo sẽ bỏ vô triều phong quan. Được không nhiều lâu, sứ thần Mông Cổ lịch sự An Nam lấy 1 bài bác thơ lịch sự thách giải nghĩa: "Lưỡng nhật bình đầu nhật, tứ đánh điên đảo sơn, lưỡng vương vãi tranh độc nhất quốc, tứ khẩu vẫy vùng gian". Vua è cổ hỏi những quân thần thì không một ai hiểu nghĩa lý ra làm sao, yêu cầu sai nhị quan văn võ mang đến nhà ông Nguyễn nhân từ mời vào triều để hỏi. Nhì viên khâm không nên không quản lí ngày đêm, phi con ngữa nước đại tìm đến làng Trạng, thấy một bầy đàn trẻ đang chơi nghịch ở gốc đa đầu làng, viên quan võ test ra một câu đối nhằm dò coi Trạng xuất hiện trong đám ấy chăng, vế ra là:
Tự là chữ, đựng giằng đầu, chữ tử là con, nhỏ ai bé nấy?(câu này nói về phong thái chuyển hóa chữ: “tự” <字> (chữ), ‘tách’ <宀> (giằng đầu), còn “tử” <子> (con)Một đứa trẻ em đối ứng khẩu ngay:Vu là chưng, quăng quật ngang lưng, chữ đinh là đứa, đứa làm sao đứa này?(vế dưới cũng là phép tương tự: “vu” <于> (chưng), ‘bỏ’ <一> (ngang), thành chữ “đinh” <丁> (đứa)Đối chấm dứt đám trẻ giải tán ai về đơn vị nấy, hai viên sứ đưa biết đứa con trẻ ấy là Trạng Hiền, bắt đầu hỏi thăm đến tận nơi thì thấy Trạng đã lúi cúi ở bên dưới bếp.Viên quan lại văn bèn hiểu một câu rằng:Văn quân tự viễn bảo trù, hà tu nự áo(Tôi nghe quân tử xa chỗ phòng bếp nước, lọ là nên nịnh vua bếp)Trạng nhân hậu ứng khẩu đối ngay:Ngã phiên bản hữu quan tiền cư đinh nại, khả tam điêu canh(Ta cốt gồm chức có tác dụng được Tể tướng, cơ mà còn tạm nấu nồi canh. Làm bếp canh lạt mặn trên tay tương tự như chức có tác dụng tướng)Hai vị khâm sai biết đúng là trạng bèn mời về cung, trạng nói: “Nhà vua ao ước mời ta về phải tất cả voi ngựa, bằng sắc, nón áo rước ta đi”. Sứ đánh giá xin vua không thiếu thốn các nghi thức trên, bấy giờ đồng hồ trạng mới chịu hồi cung. Lúc đến kinh, Trạng nhân hậu cầm cây bút viết ra một chữ cùng giải rằng: "Câu đầu tiên nghĩa là chữ nhật, ngược suôi bằng đầu nhau; Câu lắp thêm nhì là bốn chữ san, ngược suôi cũng chính là chữ san cả; Câu thứ bố hai chữ vương vãi tranh nhau sinh sống trong một nước, câu thứ tư là tứ chữ khẩu ngang dọc hồ hết là khẩu cả. Tóm lại chỉ là một chữ điền". Giải xong, đưa mang lại sứ Tầu xem, sứ Tầu đề xuất chịu chính vì như vậy vua cử Nguyễn Hiền làm Kim tử vĩnh lộc đại phu; sau làm đến Công bộ thượng thư, ko được bao lâu thì ông mất.Hiện nay, tại đền rồng thờ trạng nguyên Nguyễn hiền ở quê nhà ông, làng Dương A (Nam Thắng, phái mạnh Trực, nam giới Định) còn giữ song câu đối mệnh danh công tích của Trạng như sau:Thập nhị tuế khôi khai lưỡng quốc(Mười nhị tuổi khai khoa nhị nước)Vạn niên thiên tuế lập tam tài(Nghìn năm ghi mãi chữ tam tài)Đông A nhất cạnh bên sinh tri TrạngNam Việt thiên thu nước ngoài thầnCâu đối tương khắc tại đình Lại Đà thuộc buôn bản Đông Hội thị trấn Đông Anh hà thành Hà Nội:Kình thiên đại cửa hàng long lạm trụDục nhật linh quang hổ nhãn trìDịch nghĩa:
Quán to chống trời cột vẩy rồngAo mắt hổ tắm trong ánh mặt trờiMạc Đĩnh Chi
Mạc Đĩnh Chi, tín đồ xã Lũng động, huyện Chí Linh, nay là thôn Lũng động, thôn Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh hải Dương. Mạc Đĩnh chi mồ côi phụ thân từ nhỏ, bên nghèo, hai bà bầu con phải đi vào rừng sâu hái củi nhằm kiếm sống mặt hàng ngày. Khoa thi cạnh bên Thìn (1304), thi hội, Mạc Đĩnh chi đỗ Hội nguyên, thi Đình, ông được chấm đỗ Trạng Nguyên, nhưng khi vào ra mắt nhà vua, vua trần Nhân Tông thấy ông tướng mạo xấu xí, bao gồm ý không thích cho ông đỗ đầu. Biết ý, ông sẽ làm bài xích “Ngọc tỉnh liên phú”. Đó là bài bác phú bằng văn bản Hán để gửi gắm chí khí của mình. Bài phú đề cao được phẩm chất trác việt với phong thái cao siêu của một tín đồ khác thường, thừa xa fan khác về đầy đủ mặt; tuy nhiên không ước ao a dua với những người tầm thường xuyên để mong cho đời biết đến. Ông dùng biểu tượng một bông sen sinh ra trong giếng ngọc ở núi Hoa Sơn vày một vị đạo sĩ kỳ lạ hái có xuống cõi trần. Vua trằn Anh Tông xem dứt khen là tác dụng mới cho đậu Trạng nguyên, ban cờ hiển vinh quy bái tổ.
Câu đối viết ở trong nướcCâu đối viết tặng kèm bạn đồng liêu:Trong khi làm cho quan trên triều, Mạc Đĩnh Chi bao gồm người các bạn đồng liêu, ông này mang hai bà xã nhưng hay ghen tuông nhau. Một hôm, tung triều, ông call ông bạn kia trao cho một đôi câu đối, nói bắt đầu nghĩ ra để bộ quà tặng kèm theo bạn dán ở cửa buồng. Câu đối ấy mọi dùng ngay lập tức trong sách Hán Cao Tổ với trong khiếp Thư, nhưng mà rất phù hợp với cảnh chúng ta ông:
Đông đầu Hán-vương thắng, Tây đầu Hạng vương thắng, quyền túc trên túc hạ(Danh Đông Hán vương vãi được lịch sự Tây Hạng vương vãi được, quyền ở bên dưới gót)Chinh Đông Tây- di oán, chinh phái mạnh Bắc-địch oán, hà phát âm hậu dự?(Đánh Đông hồ hết Tây oán, đánh Nam rợ Bắc oán: sao mang lại ta sau?)Câu đối viết ở chốn lầu xanh:Thốn thổ thị lương điền, canh giá chỉ bất câu xuân hạ nhật(Tấc đất làm ruộng tốt, cấy cày không kể hạ giỏi xuân)Tứ hoang giai bổ thác, quan hoài hề dụng bắc nam nhân(Tay rộng lớn mở tư bề, thân tình không nói kẻ bắc nam)Đi sứ đơn vị NguyênTrên mặt đường điĐối đáp với quan duy trì ải Phong Lũy (tức Mục phái nam quan):Năm 1308, Mạc Đĩnh bỏ ra đi sứ công ty Nguyên, bởi vì trời mưa làm trở ngại lối đi nên đến cửa khẩu sai hẹn, quân canh gác ngừng hoạt động buộc cần chờ sáng hôm sau mới được qua ải. Thấy sứ cỗ Đại Việt cứ biên bạch đòi open để đi cho kịp thì viên quan tiền phụ trách ải nói: "Nghe nói ngài là người có tài năng văn chương. Sao không đem áp dụng lúc này? bây chừ tôi ra một câu đối, nếu như đối thông suốt, tôi sẽ open ải; bằng không xin ngài ngóng tới sáng". Rồi quân Nguyên thả trường đoản cú trên cửa thành cao xuống một câu đố thách thức nếu sứ cỗ đối được thì họ vẫn mở của thành cho đi.
vế ra: 過闗遲闗官閉閼過客過闗Quá quan lại trì, quan liêu quan bế, át quá khách quá quan(Nghĩa là: “Tới quan ải chậm trễ, quan ải đóng, người coi ải đóng cửa không cho khách qua”).Nhưng nghe ko ổn; cũng chính vì sự thể cụ thể là fan giữ ải không thích cho khách qua ải lúc tối; chứ không hề có ý mời khách đi qua?! vế đối tất cả 3 chữ quá cùng 4 chữ quan, ông suy xét một lát rồi đọcvế đối như sau: 先對易對對難請先生先對Tiên đối dị, đối đối nan, thỉnh tiên sinh tiên đối(Nghĩa là: “Ra câu đối dễ, đáp lại khó, xin mời ngài đối trước”).Vế đối của Mạc Đĩnh Chi tất cả 4 chữ “đối” với 3 chữ “tiên,” đáp đúng với câu đối của viên quan duy trì ải. Tưởng sẽ đưa sứ bộ Đại Việt vào gắng bí; như thế nào ngờ lại có vế đối vượt hay. Quan coi ải vái Mạc Đĩnh bỏ ra hai vái với quân Nguyên mở của ải để sứ bộ của Mạc Đĩnh Chi trải qua biên giới vào thân đêm. Theo giáo sư Lê Văn Đặng thì chắc hẳn rằng ai đó (?) đã bịa ra giai thoại nầy tương đối hay, cơ mà vế 2 chỉ đối được âm Hán Việt, không đối được chữ; nghĩa ko chỉnh ngơi nghỉ chữ sản phẩm 5 của 2 vế: 官 (ông quan) khác với 對 (câu đối)Đối đáp với cao tăng đắc đạo:Qua ải ít lâu, đoàn sứ cỗ ghé vào vãn cảnh một ngôi chùa ở mé đường, Mạc Đĩnh Chi có ngồi trao đổi văn chương với một bên sư Trung Hoa.
Nhà sư đọc: 几以木杯不木如何以几為杯Kỷ dĩ mộc, quẹt bất mộc, như hà dĩ kỷ vi bôi(Ghế là gỗ, chén chẳng là gỗ, sao nỡ đem ghế làm cho chén)Mạc Đĩnh bỏ ra đối: 僧曾人佛弗人何乃以僧師佛Tăng tằng nhân, Phật phất nhân, hà nãi dĩ tăng sư Phật?(Sư là người, Phật chẳng là người, sao lại để cho sư thờ Phật?)Câu đối đều mang ý nghĩa chiết tự: Chữ “kỉ” <杞> có hai chữ “dĩ” <已> cùng “mộc” <木>; chữ “bôi” <杯> có hai chữ “bất” <不> với “mộc” <木>; chữ “tăng” <僧> gồm hai chữ “tằng” <曾> cùng “nhân” < >; chữ “Phật” <佛> có hai chữ “phất” <弗> cùng “nhân” < >. ẩn ý của vế ra đối chê ông Mạc người thấp bé nhỏ (như cây gỗ kỉ) cơ mà được trọng dụng. Vế đối lại cũng có thể có hàm ý: "việc tu hành của ông chẳng hòa hợp lẽ chút nào".Giải oan đến Thư sinh:Trên lối đi đến kinh thành nhà Nguyên, vào một chiều hè nóng bức, Mạc Đĩnh bỏ ra và tùy tùng khi đó thấy một quán nước ven đường thì tạm dừng nghỉ chân. Nhà quán là một trong những bà cụ công cụ bà tóc bạc bẽo phơ, đến xin chào khách. Gần quán có một giếng nước. Bên trên thành giếng bao gồm viết 5 chữ: 銀缾腱上鼻Ngân bình, kiên thượng tị.
Thấy lạ, Mạc Đĩnh chi hỏi duyên do. Bà cầm chủ quán đủng đỉnh kể: "Xưa bao gồm một cô gái bán sản phẩm nước tại chỗ này rất thông minh, học giỏi, chữ nghĩa tốt. Gồm một anh học tập trò thầm yêu cô sản phẩm nước, ao ước ngấp nghé. Ngày ngày đi học về, thường ghé vào tiệm uống nước; với tìm lời trêu ghẹo. Một hôm cô mặt hàng nước nói thực cùng với anh: "Thiếp là con nhà lương dân, bao gồm theo đòi cây bút nghiên, mà phái mạnh cũng nhỏ nhà thi lễ, ví như như nên duyên trời, thực cũng xứng đôi vừa lứa, tuy vậy mà thiếp chưa theo thông tin được biết tài học của đấng mày râu ra sao, vậy thiếp xin ra một câu đối, nếu con trai đối được, thiếp tự nguyện xin nâng khăn sửa túi, bằng không, thì xin cánh mày râu chớ qua trên đây quấy rầy làm gì nữa". Anh học tập trò bởi lòng. Cô hàng nhân bắt gặp cái nóng tích bằng bội nghĩa trên bàn, new ra câu đối trên có nghĩa là “Bình bạc, mũi trên vai.” (Ý nói dòng vòi bên trên cổ nóng nước). Anh học tập trò nghĩ mãi mà không đối được, hổ hang quá, đành đâm đầu xuống loại giếng bên gần đó chết. Ít thọ sau, tín đồ ta mang lại viết vế xuất câu đối ấy lên thành giếng để thử thách cả thiên hạ, nhưng mà xưa nay không ai đối được". Nghe đến đây, Mạc Đĩnh đưa ra cười: "Câu ấy dễ gắng sao không đối được mà cần ngậm oan nơi đáy giếng! Thôi nhằm ta đối giùm giải oan cho hồn kẻ thư sinh".Mạc Đĩnh bỏ ra bèn đọc: 金鎖腹中鬚Kim tỏa, phúc trung tu(Nghĩa là “Khóa vàng, râu trong bụng.” Ý nói cái tua khóa sống trong ruột khóa). Sau đó, Mạc Đĩnh bỏ ra sai người viết câu ấy lên thành giếng, lân cận câu đối của cô hàng nước năm xưa. Mọi bạn đều chịu ông đối giỏi.Ứng khẩu khi bị sa xuống hố:Sau những ngày vất vả, Mạc Đĩnh bỏ ra cùng sứ cỗ đến yên ổn kinh, kinh thành nhà Nguyên. Nghe lời đồn thổi Trạng nguyên An Nam nổi tiếng thông minh, quan lại lại nhà Nguyên bắt đầu hội nhau bàn lối chơi trác. Chúng ta đào một chiếc hố vừa to, sâu quá đầu người, bên trên ngụy trang như đường đi ngay trước cây cầu vào kinh thành. Hôm sau, Mạc Đĩnh bỏ ra dẫn sứ cỗ vừa tiếp cận đó. “Huỵch" một tiếng, khắp cơ thể lẫn con ngữa Mạc Đĩnh đưa ra lăn luôn luôn xuống hố. Các quan Tầu phá ra cười (cốt nhằm hạ nhục Mạc Đĩnh Chi) rồi một viên quan tiền nói: "Nghe nói tiên sinh là bạn đối đáp xuất chúng, công ty chúng tôi không tin. Giả dụ tiên sinh đối được câu đối này thì toàn cục quan lại chúng tôi xin đỡ tiên sinh lên". Ông đồng ý.
Viên quan tê đọc: 杆木横渠陸假相如私道Can Mộc Hoành Cừ Lục trả Tương Như từ bỏ Đạo(Nghĩa là: “Gỗ thẳng, ước ngang, đường đi ngỡ là đất phẳng”).Cái nặng nề của câu này là ở trong phần dùng toàn tên đông đảo người nổi tiếng trong sử nước trung hoa ghép lại. Theo đó, “Can mộc” là Đoàn Can Mộc, một nhân thiết bị đời Chiến quốc; “Hoành Cừ” là tên hiệu của Trương Tải, một triết gia đời Bắc Tống; “Lục Giả” người nước Sở, xuất sắc biện luận, theo giúp Hán Cao Tổ; “Tương Như” là Lạn Tương Như, một nhân vật nổi tiếng đời Chiến Quốc; “Tự Đạo” là đưa Tự Đạo, bạn đời Tống, một quyền thần siêng chế.Mạc Đĩnh bỏ ra nhớ lại lúc trước lúc ngã, ông nhìn thấy ở vị trí kia sông có cái đình dưới chân núi, nhân cụ chỉ tay thẳng đình nhưng đối: 大庭安石望之染略天台Đại Đình An Thạch Vọng đưa ra Nghiễm Lược Thiên Thai(Nghĩa là: “Đình to, đá vững, nhác trông như thể (núi) Thiên Thai”)Câu này cũng sử dụng toàn tên tín đồ ghép lại như ngơi nghỉ câu chủ mà lại có ý khoáng đạt hơn nhiều, từ đó “Đại Đình” là một trong những biệt hiệu của Thần Nông; “An Thạch” tức vương An Thạch quá tướng đời Bắc Tống; “Vọng Chí” là danh nhân đời Hán, có tác dụng phụ bao gồm cho Hán Nguyên Đế; Thiên Thai là 1 Tông Phái Phật Giáo, vị Bồ-tát Long Thọ sáng lập 龍樹（梵文：Nāgārjuna） riêng chữ "Nghiễm Lược" các nhà nghiên cứu và phân tích chưa tra cứu vớt ra là ai?! chưa biết đến hết phát minh uyên thâm nám của Mạc Đĩnh Chi…Đúng theo lời hứa, văn võ bá quan liêu triều Nguyên bỏ mặc áo nón xúm lại đỡ ông Trạng lùn không đẹp nước nam giới lên ngoài hố.Đối đáp cùng với viên quan bạn Tống:Mạc Đĩnh đưa ra và đoàn sứ đang cưỡi lừa đi coi hàng đi ngoài đường phố, thì bất chợt lừa Mạc Đĩnh chi đụng độ với chiến mã của một viên quan người Tống.
Viên quan lại này nhìn Mạc Đĩnh Chi bởi nửa con mắt với đọc một câu:Xúc xẻ kỵ mã, Đông di bỏ ra nhân giả, Tây di bỏ ra nhân giả(chạm phải chiến mã ta, không rõ là bầy Đông Di tuyệt Tây Di vậy)Viên quan tiền này lấy chữ "Đông di" ở sách bạo phổi Tử, tỏ ý coi thường rẻ fan nước Nam là người mọi rợ.Mạc Đĩnh chi nhìn trực tiếp vào đôi mắt tên quan, đáp:Át dư quá lư, phái nam phương đưa ra cường dư, Bắc phương bỏ ra cường dư(cưỡi lừa dạo bước chơi, bắt đầu biết bạn Bắc khoẻ hay người Nam khoẻ).::Vì chữ "Nam phương" mang ở sách Trung Dung sẽ nói rõ thâm nám ý người phương Bắc có thể gì đã táo tợn hơn người phương Nam, nếu mạnh khỏe hơn sao lại chịu để giặc Nguyên đô hộ? Viên quan bạn Tống tê tỏ ý xấu hổ, ra roi cho ngựa chiến đi thẳng không đủ can đảm hoạnh hoẹ nữa.Trong hoàng cung1 - cùng với chư quan lại đương triều:
Đối đáp cùng với quan quá Tướng:Bữa nọ, trong những khi chờ thiết triều, quan quá Tướng ra vế đối: 安去女已豕為家An con gái khứ, dĩ thỉ vi gia(Chữ “an 安” vứt chữ “nữ 女” đi, thêm chữ “thỉ 豕” vào thành chữ “gia 家”/“nhà”). Thấy ông là người thấp nhỏ bé xấu xí tỏ ý khinh thường, đại ý là chúng ta coi ông rất xấu như lợn, mà đưa theo sứ. Dường như còn gồm ý không giống là bên Nguyên cần được xóa sổ nước An Nam để nhập vào bạn dạng đồ Trung Quốc)Mạc Đĩnh đưa ra đáp lại: 囚出人立王成囯Tù nhân xuất, nhập vương thành quốc(Chữ “tù 囚” vứt chữ “nhân 人” đi, thêm chữ “vương 王” vào thành chữ “quốc 囯”). Đại ý là bạn ở vào tù chỉ dẫn thì bọn họ cũng làm cho được vua một nước, câu này đối ý cũng rất chuẩn vì nó nói cần rằng dân Đại Việt không chịu đè nén vì thế mà vẫn đứng vững thành một tổ quốc riêng)Đối đáp với quan tiền Quan Thượng Thư:Quan Thượng Thư thấy vậy đọc:Thập khẩu chổ chính giữa tư, tư quốc tứ gia, tứ phụ mẫu(câu này cần sử dụng phép tách tự, chữ thập 十, chữ khẩu 口, chữ tâm 心 gộp lại thì thành chữ tứ 思 tức là nhớ: ghi nhớ nước, lưu giữ nhà, nhớ cha mẹ)Mạc Đĩnh Chi báo cáo đối luôn:Thốn thân ngôn tạ, tạ thiên, tạ địa, tạ quân vương(chữ thốn 寸,chữ thân 身, chữ ngôn 言 gộp lại thành chữ tạ 謝 có nghĩa là cám ơn: cám ơn trời, cám ơn đất, cám ơn vua)Câu đối trên phía trên vế xuất giống như với giai thoại về mối tình của Đường Bá Hổ - Điểm Thu Hương bên Trung Quốc, chỉ khác ở 2 chữ sau cuối là "xã tắc"Đối đáp với quan liêu Thái Sư:Quan Thái Sư đứng cạnh đó liên tiếp ra:Thiên lý vi trùng, trùng thủy trùng đánh trùng nhật nguyệt(Nghĩa là: Việt cách trung quốc nghìn dặm, đất nước nước đều giống như Trung Quốc. Nghĩa bóng: chúng ta gạ nước Việt nhập vào Trung Quốc)Mạc Đĩnh chi đối lại như sau:Nhất nhân thành đại, đại quân đại quốc đại càn khôn(Nghĩa là: Một tín đồ cũng là lớn, có vua lớn, nước lớn tất cả trời đất lớn. Nghĩa bóng: Nước Việt tuy nhỏ nhưng cũng có thể có vua quan, bao gồm trời đất riêng không phụ thuộc vào vào ai)Đối đáp với quan liêu Thái Uý:Quan Thái Uý liền nối liền mạch văn chương:Hải trung hàm thủy thanh thiên bao nhật nguyệt tinh thần(Nghĩa là: trong bể đựng nước phủ quanh trời xanh mặt trời khía cạnh trăng và cả tinh thần. Nghĩa bóng: Đại ý nói trung quốc là nước béo rộng như trời biển phủ quanh cả trời xanh mặt trời mặt trăng và cả những vì sao, so nước Việt thì nước Việt nhỏ dại bé)Mạc Đĩnh chi đối lại như sau:Hàn thượng phân kim chỉ địa quát mắng đông tây nam bắc(Nghĩa là: trên mâm chia vàng chỉ xuống đất khái quát cả đông tây-nam bắc. Nghĩa bóng: Trên một chiếc mâm phân tách vàng ai cũng được chia như nhau không cậy béo mà phân tách ít cho người khác chỉ xuống đất bao hàm thấu xuyên suốt được 4 hướng đông tây nam bắc, nói theo cách khác không thể khinh nước nhỏ dại mà bắt nạt được)2 - Đối đáp cùng với Hoàng Đế Nguyên Vũ Tông:
Đến lúc thiết triều, vua Nguyên thấy sứ An phái mạnh thấp lùn xấu xí ngay tức khắc ra một vế đối:Lị Mị Võng Lưỡng tứ tè quỷ(dịch nghĩa: Lị, Mị, Võng, Lưỡng là 4 nhỏ quỷ nhỏ) thiên tử bao gồm ý chê Mạc Đĩnh Chi hình dung xấu như quỷ, không chỉ có vậy lại nghịch chữ bởi những chữ lị <魑>, mị <魅>, võng <魍>, lượng <魎> đều sở hữu bốn chữ quỷ <鬼> ở bên phải.Mạc Đĩnh chi đối lại:Cầm sắt Tỳ Bà bát đại vương(dịch nghĩa: Cầm, Sắt, Tỳ Bà có 8 vua lớn) các chữ cố kỉnh <琴>, fe <瑟>, tì bà <琵 琶> đều có tám chữ vương vãi <王> đặt ở trên, bên trên là tên những loài quỷ phía dưới là tên những loại đàn. Vế đối này ông vẫn khéo lựa chọn tên hầu hết cây bọn trong đó gồm 8 chữ vương. Chẳng mọi đã khéo search chữ đối ngược lại với số lượng 4 và lại có ý bảo ta đó là 8 vị bệ hạ chứ không hẳn 4 bé quỷ nhỏ)Sau này trong ca dao bao gồm câu sau: "Cầm bầy gảy khúc phái nam thương, tì bà cầm cố sắt bát vương đối gì?" với "Khéo gửi sách cổ mà ôn, lị mị võng lượng bốn con quỷ ngồi" là lấy ý từ bỏ giai thoại đối đáp trên. Trong tiểu thuyết võ hiệp "Xạ điêu nhân vật truyện" của Kim Dung, người sáng tác đã sử dụng câu đối này chuyển vào đoạn Quách Tĩnh cõng Hoàng Dung đi gặp gỡ Nam Đế chữa bệnh và thi thố cùng với tứ đại môn sinh của ông là: Ngư, Tiều, Canh, Độc.vua Nguyên liên tiếp ra một vế nữa:Quých tập bỏ ra đầu, đàm Lỗ luận: tri bỏ ra vi tri chi, bất tri vi bất tri, thị tri(Chim chích đậu đầu cành, bàn sách Luận ngữ: biết thì nói là biết, lừng khừng thì nói ko biết, đó new là biết - câu này cần sử dụng chữ trong Luận ngữ. Âm "i" nhại giờ đồng hồ chim kêu líu lo, chọc âm của giờ đồng hồ Việt)Mạc Đĩnh chi đáp lại:Oa minh trì thượng, độc Châu thư: lạc dữ thiểu nhạc lạc, lạc dữ chủng lạc nhạc, thục lạc?(Con ếch kêu trên bờ ao, đọc Châu thư: vui thuộc ít tín đồ nhạc vui, vui cùng với nhiều người nhạc vui, đằng nào vui hơn? - câu này dùng chữ trong khỏe mạnh tử. Âm "ạc" nhại giờ ếch kêu, chê giọng ồm ồm của tín đồ Tàu)Không chỉ riêng rẽ câu đối ngoài ra qua không hề ít những thử thách khác nữa, Thiên tử Nguyên triều cùng chư quan những công nhấn học vấn của Mạc Đĩnh Chi uyên bác và sắc phong ông làm Lưỡng Quốc Trạng Nguyên.Hồ Quý Ly
Giai thoại đối đáp cùng với vua è cổ Nghệ Tông (1321 - 1394):Trần Nghệ Tông thương hiệu thật là trần Phủ, sinh tại kinh đô Thăng Long. Năm 1394, ông chiêm bao thấy è Duệ Tông đọc bài xích thơ: "Trung gian duy hữu xích chủy hầu, thân yêu tiếm thượng bạch kê lâu, khẩu vương vãi dĩ định hưng phế sự, bất trên tiền đầu tại hậu đầu". Dịch là: "Ở thân chỉ tất cả loài mỏ đỏ, lăm le lấn lên lầu kê trắng, khẩu vương vẫn định câu hỏi hưng vong, ko ở trước mà lại ở về sau". Ông tự đoán: "xích chủy" (miệng đỏ) ám chỉ Quý Ly, "bạch kê" (gà trắng) là Nghệ Tông, vị ông tuổi Tân Dậu (1321); "khẩu vương" thì chữ khẩu với chữ vương là chữ "quốc"; câu hỏi nước còn hay mất sau đã thấy. Nghệ Tông biết bữa sau mình từ trần nhà Trần đang mất nước.Hồ Quý Ly, trước có tên là Lê Quý Ly, trường đoản cú là Lý Nguyên. Sau ông cướp ngôi nhà Trần, xưng là Quốc Tổ Chương Hoàng Đế, quốc hiệu Đại Ngu. Tương truyền hồ nước Quý Ly lúc hàn vi hay theo thân phụ nuôi bọn họ Lê đi buôn con đường biển, một đợt thuyền ghé vào bờ, Quý Ly thấy trên bãi biển có ai vén lên câu thơ:Quảng Hàn cung lý Nhất đưa ra Mai(Quảng Hàn cung nọ một cành mai). Quý Ly thấy tốt liền nhẩm trực thuộc lòng câu thơ đó. Sau đây làm quan lại một hôm hộ giá vua nai lưng Nghệ Tông đi chơi, nửa chừng lép vào né nắng ở điện Thanh Thử, thấy trước điện tương đối nhiều cây quế, vua lập tức ra câu dối:
Thanh Thử năng lượng điện tiền thiên thụ quế(Thanh Thử điện kia ngàn gốc quế)Quy Ly hốt nhiên nhớ lại câu thơ trước đó liền phát âm luôn:Quảng Hàn cung lý Nhất chi MaiNghe xong, những quan những tán thưởng tài văn học của hồ Quý Ly. Vua è cổ vừa phục, vừa thấy quái gở bởi công ty vua tất cả một người em gái là công chúa Nhất đưa ra Mai (Huy Ninh). Phái nữ đang nhằm tang chồng là Phó kỳ lang trằn Nhân Vinh mới bị giết, vua cho xây cất cung cấm rất kín đáo nhằm em gái tiện thể cư tang, không tiếp xúc với bên ngoài nên kể cả những quan sát gũi cũng rất ít người biết. Vua hỏi hồ Quý Ly lý do lại hiểu rằng việc bí mật trong cung, rồi chuyện tòa lầu của công chúa ngơi nghỉ là cung Quảng Hàn do bao gồm vua đặt tên? hồ nước Quý Ly cứ chân tình tâu bày chuyện câu thơ năm xưa trên kho bãi biển, vua cho sẽ là duyên trời định bèn hứa sau khi em không còn tang ba năm sẽ cho tái giá với Quý Ly.Câu đối với tướng quốc hồ nước Nguyên Trừng (1374 - 1446):Hồ Nguyên Trừng, từ bỏ là to gan lớn mật Nguyên, hiệu phái mạnh Ông là tín đồ huyện Vĩnh Phúc, lộ Thanh Hoa (nay trực thuộc tỉnh Thanh Hóa). Ông là nam nhi cả của hồ nước Quý Ly, với là anh của hồ Hán Thương. Đầu năm 1400, phụ thân ông đăng vương vua, hồ Nguyên Trừng được cử làm cho Tả tướng mạo quốc. Năm 1407, cả ba phụ thân con đầy đủ bị quân Minh bắt, dẫn giải về Kim Lăng (Nam Kinh, Trung Quốc). Biết được Hồ Nguyên Trừng có tài, Minh Anh Tông đến ân xá. Sau này, hồ nước Nguyên Trừng được thăng chức Công bộ Thượng thư. Tương truyền, hồ Quý Ly định nhường nhịn ngôi mang lại Hồ Hán Thương tuy thế còn quan ngại người nhỏ cả là hồ nước Nguyên Trừng. Một hôm, Quý Ly ý niệm vào mẫu nghiên mực bằng đá, ra một vế đối để dò xét Nguyên Trừng:
vế ra:Thử duy nhất quyền kỳ thạch, hữu thời vi vân vi vũ, dĩ nhuận sinh dân!(Viên đá bé dại bằng cụ tay, mà có những lúc làm mây, có tác dụng mưa, nhuần tưới nhân dân)Nguyên Trừng vốn không có ý không nhường nhịn ngôi vua với em, phải cũng ý niệm vào cây mộc thông nhằm nói tài mình chỉ đáng làm cho tôi góp nước chứ không hề đáng làm vua, bèn đối ngược lại như sau:vế đối:Giá tam thốn tiểu tùng, tha nhật tác đụn tác lương, dĩ phù buôn bản tắc!(Cây thông bé nhỏ chừng tía tấc, nhưng sau đây làm cột làm xà, phù trì xã tắc)Quý Ly xem câu đối rất sử dụng rộng rãi và yên tâm truyền ngôi cho Hồ Hán ThươngQuan bên Minh với học trò Giao Chỉ
Lê Thúc Hiến với Thượng Thư Hoàng Phúc (1363 - 1440):Hoàng Phúc từ là Như Tích, tên hiệu Hậu Nhạc Ông, tín đồ Xương Ấp, tô Đông, là 1 trong đại thần triều Minh, từng được vua Minh Thành Tổ cử sang trọng Đại Việt giữ chức Tán Quân Vụ để giai cấp và truyền bá văn hóa Trung Hoa. Sử việt nam chép Hoàng Phúc sang việt nam hai lần, thứ 1 ở nước ta suốt 18 năm, từ bỏ 1406 đến 1424. Lần thứ hai lịch sự với tư giải pháp trợ lý mang đến Liễu Thăng năm 1427. Như thế, trong bộ máy cai trị ở trong phòng Minh để ở Đại Việt, Hoàng Phúc là tín đồ đứng đầu thành phần dân sự. Ông mở trường nhằm dạy cho các nho sinh Đại Việt. Nhân một hôm mưa bão nổi lên, bên sập đổ, tường xiêu vẹo vẹo điêu tàn.
Trước đám học trò, Hoàng Phúc đọc:Tai chiêu phong vũ gia gia đồi hoại cựu viên tường(Hôm qua mưa gió nhà nhà sập đổ vách tường xiêu) và bắt học trò đối lại.Câu này có ý gì sâu xa không? Lẽ nào chỉ nên câu tả thực? trong lúc mọi tín đồ đang suy ngẫm thì một nho sinh xin đọc:Kim nhật càn khôn xứ xứ tạo ra tân thảo mộc(Nay khu đất trời quang chốn chốn mọc lên cây cỏ mới).Câu đối thật tài tình vày quang cảnh đổ nát ở đây do mưa bão gây nên cũng tương tự kẻ thù đã làm cho nước nam điêu đứng. Cây cỏ mới bắt đầu mọc lên cũng như nhân tài Đại Việt sẽ sớm xuất hiện thêm để khôi phục lại đất nước. Người sáng tác câu đối này là Lê Thúc Hiến, nam nhi của Lê Cảnh Tuân, ông bị quân Minh bắt giam nghỉ ngơi Kim Lăng thuộc với nam nhi Lê Thái Diêu phần nhiều chết làm việc trong ngục. Sau vụ này, Lê Thúc Hiến với anh là Lê thiếu Đính vào Lam Sơn võ thuật dưới lá cờ Lê Lợi với đã lập nhiều chiến công hiển hách.Phan Nhân với viên quan liêu đô hộ đơn vị Minh:Tại xóm Phan Xá, Nghi Xuân, tp. Hà tĩnh có chàng hàn sĩ Phan Nhân bị quân Minh bắt về hầu hạ viên học quan trung quốc sang Đại Việt mở trường để truyền bá văn hóa truyền thống Trung Hoa và ca tụng công đức đơn vị Minh. Một hôm y ra một vế đối cùng bắt nho sinh Đại Việt đối lại:
Hồng lựu từ hỏa phi vắt lai vãng bất thiêu thân(Hoa lựu đỏ như lửa, chim cất cánh qua lại thân chẳng bị thiêu).Xem thêm: Cách Làm Bảng Chấm Công Trên Word Đúng Chuẩn Bạn Có Biết? Mẫu Bảng Chấm Công File Excel, Word 2021
Phan Nhân ứng khẩu đọc:Lục tảo như ti du lý phù trầm nan tước vĩ(Đám rêu xanh như tơ, cá lội nổi chìm đuôi chẳng bị vướng).
Vế ra viên quan công ty Minh hy vọng nói: Đạo quân của chúng tuy hình thức có vẻ hung ác nhưng thực chất là đạo quân nhân ngãi chẳng làm cho hại ai. Còn vế đối của Phan Nhân xác minh rằng: cho dù bị phong bế nhưng không phòng nổi ý chí tung hoành của người Đại Việt. Sau cuộc chiến trí này biết kẻ thù đang quan sát và theo dõi mình, Phan Nhân đang trốn vào Lam sơn theo Lê Lợi và đã lập được nhiều chiến công trong sự nghiệp giải hòa dân tộc.Lê Thánh Tông
Lê Thánh Tông là vị vua mà lại tên tuổi và sự nghiệp vinh quang đã nối sát với quy trình tiến độ cường thịnh của vn nửa thời điểm cuối thế kỷ 15. Lê Thánh Tông thương hiệu thật là Hiệu, sau thay đổi là bốn Thành, hiệu Thiên Nam đụng chủ, bé thứ bốn Lê Thái Tông, chị em là Ngô Thị Ngọc Dao. Trong khoảng thời gian gần 40 năm làm cho vua, ông đã đưa triều Lê cách tân và phát triển tới đỉnh cao về phần lớn mặt: bao gồm trị, làng hội, ghê tế, quốc phòng, văn hóa. Sử gia Ngô Sĩ Liên khen Lê Thánh Tông là "vua tạo nên chế độ, mở với đất đai, bờ cõi khá rộng, văn vật giỏi đẹp, thiệt là vua anh hùng, tài lược".
Tự thuật với viết hộ người dân1 - Câu đối trường đoản cú thuật:
Tam nhân sát cánh tất hữu ngã(Ba bạn cùng đi tất trong những số đó có tôi)Thiên lý nhi lai diệc lợi ngô(Ngàn dặm xa tới kiên cố hẳn có lợi cho tôi)2 - gần như câu đối viết hộ fan dân:
Vào buổi tối 30 đầu năm mới năm nọ, vua Lê Thánh Tông giả làm chân học tập trò quốc bộ xem những câu đối ở gớm thành. Tự dưng qua cánh cửa một người lũ bà làm nghề thợ nhuộm, thấy không có câu đối, công ty vua lấy có tác dụng lạ gạnh vào thăm hỏi. Người đàn bà kêu là goá chồng, nam nhi là học tập trò nhỏ tuổi chưa biết làm cho câu đối. đơn vị vua tức thời bảo rước giấy hồng điều và cây viết mực, rồi vua hạ bút viết hộ một câu đối như sau:天下青黃皆我手Thiên hạ thanh hoàng giai vấp ngã thủ(Xanh quà thiên hạ đa số tay mỗ)朝中朱紫總吾門Triều trung chu tử tổng ngô môn(Đỏ tía vào triều bởi cửa ta)Mấy hôm sau, Thượng thư đương triều là Trạng nguyên Lương cầm Vinh đi chầu qua bên thợ nhuộm thấy câu đối gồm khẩu khí vì thế thì hoảng hốt vô cùng. Vào triều, chúng ta Lương tâu cùng với vua rằng ngoài phố bao gồm nhà ấy bên nọ tất cả ý hy vọng làm bá chủ thiên hạ, yêu cầu phải cho những người đi dò xét. Lê Thánh Tông nghe xong, phì cười, dìm câu đối đó là vì chính tay bản thân viết hộ, khiến cho Thượng thư chúng ta Lương bị một phen chưng hửng. Tuy thế sau đó, quan Thượng thư thầm nghĩ rằng công ty thợ nhuộm mà Tết nhất lại được Thiên tử ngự giá đến, hẳn sau đây con cháu phải phú quý lắm, bèn rước ngay cô đàn bà út mang đến gả cho nam nhi nhà thợ nhuộm. Gồm thuyết khác lại nói đôi câu đối này vày vua Thiệu Trị khuyến mãi hàng thợ nhuộm.Vào một lúc tết khác, vua Lê Thánh Tông lại ăn mặc giả làm cho thường dân đi chơi phố phường đế đô để lưu ý dân tình. Đi cho tới đâu đơn vị vua cũng thấy la liệt gần như câu đối ca tụng cảnh tỉnh thái bình thịnh trị, bên vua hết sức hài lòng. Riêng nhà nọ, chẳng treo đèn kết hoa, cũng chẳng gồm đối liễn gì hết. Vua rẽ vào hỏi, công ty nhà trả lời rằng: "Chả nói che gì bác, nhà con cháu làm loại nghề hèn yếu quá, bắt buộc chẳng dám phô phang gì cùng với phố phường nêm thêm tủi!" Vua quá bất ngờ nói: "Sao lại có nghề gì là nghề yếu hạ?" chủ nhà cứ thiệt thà trả lời: "Dạ, nhà con cháu chỉ chăm đi hót phân fan để phân phối thôi ạ!" bên vua nghe xong, cười cợt bảo: "Ồ, trường hợp vậy nhà chưng đây là phong cách bậc nhất, nhưng mà nghề của bác cũng quang vinh bậc nhất. Câu đối của bác bỏ nếu dán lên cũng xuất xắc bậc nhất, vấn đề gì mà lại kêu là hèn!" Rồi vua gọi lấy giấy bút, viết giùm cho một đôi câu đối như sau:身衣一戎衣能擔世間難事Thân tuyệt nhất nhung y đởm trần gian chi nan sự(Khoác chiến bào, lo toan đều việc khó khăn trên đời)手持三尺劍盡收天下人心Tri tam xích tìm thu thiên hạ bỏ ra nhân tâm(Cầm ba thước gươm, thu tấm lòng mọi fan trong thiên hạ)Lê Thánh Tông trong ngày hết năm đã mặc đưa thường dân, ra ngoại thành xem dân tình chuẩn bị Tết. Công ty vua xịt thăm một quán buôn bán trầu nước, thấy gia đình neo đơn, chưa hề tất cả không khí đón Tết, đang tự tay viết góp bà nhà quán đôi câu đối đỏ trọn vẹn bắng tiếng chị em đẻ treo trước cửa hàng:Nếp giầu quen thuộc thói kình cơi, nhỏ cháu nương nhờ bởi ấmViệc nước ra tay siêng bát, Bắc Nam đâu đấy lại hàngCâu đối trên diễn đạt một quán bán trầu nước nhưng mà ta thường gặp, tất cả đủ giầu (cau), cơi (trầu), ấm, nước, bát, hàng… dẫu vậy lại có khẩu khí của bậc đế vương: “Việc nước ra tay chuyên bát, Bắc Nam đâu nhé lại hàng”Đối đáp trong đời thườngĐối đáp với ngôi trường Lạc vợ Nguyễn Thị Ngọc Hằng:Một lần, hoàng tử Lê bốn Thành vui chơi trên sông đào vùng Tống tô (thuộc Thanh Hóa) tình cờ gặp một cô gái đang vo gạo bên bến nước. Vốn giỏi chữ, hoàng tử buột mồm đọc:Gạo white nước trong, quí cảnh lại càng thêm quí cả
Không ngờ chạm mặt cao thủ, cô bé nghe được ngay lập tức đối lại:Cát lầm gió bụi, lo đời đâu đấy hãy lo choCả hai phần đông sử dụng thẩm mỹ tàng tự, chữ ẩn không nói ra nhưng ai cũng hiểu. Cô gái ấy là Ngọc Hằng, đàn bà một vị quốc công, chị em bị tình phụ đề xuất phiêu dạt đến xứ Thanh. Sau đây Lê Thánh Tông đăng vương và bạn nữ Ngọc Hằng biến đổi hoàng hậuĐối đáp cùng với Trạng Lường Lương núm Vinh (1441 - 1496):Lương rứa Vinh đỗ trạng nguyên khoa Quý Mùi. Cuộc đời 32 năm làm quan, gần như ở Viện hàn lâm, trải thăng đến chức Hàn lâm Thị thư chưởng Hàn lâm viện sự. Một lần, vua Lê Thánh Tông đi gớm lý vùng Sơn nam hạ, kẹ thăm quê hương của Lương ráng Vinh, hiện giờ Trạng Lường đang dần theo hầu đơn vị vua. Hôm sau vua mang đến thăm chùa làng, lúc ấy, sư nuốm đang bận tụng kinh. đột sư nuốm đánh rơi chiếc quạt xuống đất. Vẫn liên tiếp tụng, sư nỗ lực lấy tay ra hiệu cho chú tiểu cúi xuống nhặt, nhưng một vị quan tùy tòng của Lê Thánh Tông đã cấp tốc tay nhặt mang lại sư cụ. Vua Lê Thánh Tông trông thấy vậy, lập tức nghĩ ra một vế đối, trong bữa tiệc hôm đó đã thách những quan đối:
塘上誦仱師使使Đường thượng tụng ghê sư sử sứ(Trên bục tụng kinh sư khiến sứ, tức là nhà sư sai khiến cho được quan. Nội dung câu đối ra không khó, nhưng lại oái ăm ở cha chữ đồng âm thường xuyên nhau là sư, sử, sứ)Trạng nguyên Lương nạm Vinh cứ để cho các quan tiền viên khác suy xét chán chê, ông rảnh ngồi uống rượu chẳng nói năng gì. Vua Lê Thánh Tông trở lại bảo chính danh ông đề nghị đối, với hy vọng đưa ông cho chỗ chịu đựng bí, mà lại ông chỉ mỉm cười trừ. Một thời gian ông cho quân nhân hầu chạy tức thì về công ty mời vợ đến. Bà trạng đến, ông lấy cớ quá say xin phép vua cho bà xã dìu bản thân về. Thấy Vinh là một tay tài giỏi ứng đối mà hôm nay cũng đành phải đánh bài bác chuồn, công ty vua lấy có tác dụng đắc ý lắm, tức tốc giục: "Thế nào? Đối được hay không thì đề nghị nói vẫn rồi hẵng về chứ?" Vinh gãi đầu gãi tai rồi lẹo tay ngập ngừng: "Dạ... Muôn tâu, Thần đối rồi đấy ạ!" Vua và những quan lấy có tác dụng lạ bảo Vinh thử đọc xem.Lương rứa Vinh lập tức chỉ tay vào người vợ đang dìu mình, nhưng mà đọc rằng: 前庭醉酒婦扶夫Đình tiền túy tửu phụ phù phu(Trước sảnh say rượu, bà xã dìu chồng. Trong vế đối cũng có ba chữ cuối đồng âm là phụ, phù, phu)Giai thoại liên quan khác:Đời Vua Lê Thánh Tông bao gồm 3 fan cùng đỗ tiến sĩ một khoa là cố kỉnh Lịch, thế Hiển và núm Vinh. Tương truyền trước hôm truyền loa, vua ở mộng thấy ba ông Phật vắt tôn. Hôm sau, bố ông tân khoa vào lĩnh mũ áo, vua cho là ứng với mộng của mình, sai để tiệc chiêu đãi và phát âm một câu rằng:Thế Lịch, núm Hiển, nắm Vinh, tam gắng đồng khoa vinh hoa lịch(Thế Lịch, vậy Hiển, cố kỉnh Vinh, tía ông vậy đỗ một khoa thuộc vẻ vang, rạng rỡ)
vế đối:Quốc Quang, Quốc Đỉnh, Quốc Bảo, tam quốc đề danh bảo đỉnh quang(Trường Văn Nguyễn Phước Thắng) (Nguyễn Quốc Quang, Đặng Quốc Đỉnh, Nguyễn Quốc Bảo là 3 trong 19 vị đỗ tiến sỹ khoa Canh Thìn (1700). Nguyễn Quốc Bảo (1680-?) bạn xã bỏ ra Nê thị xã Chương Đức (nay ở trong xã trung hòa huyện Chương Mỹ thức giấc Hà Tây), Ông làm cho quan Hàn lâm Hiệu thảo. Đặng Quốc Đỉnh (1669-?) bạn xã cát Xuyên huyện Hoằng Hóa (nay thuộc làng mạc Hoằng mèo huyện Hoằng Hóa thức giấc Thanh Hóa), Ông làm cho quan Hiến giáp sứ. Nguyễn Quốc quang (1676-?) fan xã Kim Đôi huyện Võ Giàng (nay thuộc làng Kim Chân thị trấn Quế Võ thức giấc Bắc Ninh), Ông làm quan từ khanh, Thự Tham thiết yếu Nghệ An)Câu đối khắc tại Thạch Bi sơn mệnh danh công đức của vua Lê Thánh Tông:Thạch Bi Sơn nói một cách khác là Đá Bia, dân gian tương truyền là Núi Ông, thuộc hàng Đại Lãnh, cao 706m, nay ở trong địa phận làng mạc Hòa Xuân Nam, thị trấn Đông Hòa tỉnh giấc Phú Yên. Sự kiện kế hoạch sử đầu tiên là cuộc nam tiến của vua Lê Thánh Tông vào khoảng thời gian 1470, tiến quân mang đến tận chân núi Đèo Cả (Phú Yên) và sai quân nhân khắc bia để làm ranh giới giữa Đại Việt và Chiêm Thành. Để tưởng nhớ công ơn của vị thánh quân này, quần chúng. # Phú Yên đang lập thường thờ tại xã Long Uyên (Tuy An) với nhì câu đối:
Giang sơn khai tác hà niên, phụ lão tương truyền Hồng Đức sựTrở đậu hinh mùi hương thử địa, thanh linh trường đối Thạch Bi caoNghĩa:
Giang sơn khai thác năm nào, phụ lão còn truyền công Hồng ĐứcLễ kính mùi thơm đất ấy, danh thiêng muôn thuở ngọn Đá BiaDương Nghiêu Trư
Họ Dương sống làng Dừa nằm trong tỉnh Hà phái mạnh (Bắc Việt) là 1 trong gia tộc có rất nhiều người làm quan to. Đến đời ông Dương Đình Lương thì xa xút, nên làm nghề cung cấp thịt. Một hôm, Lương ông đi lễ ở dòng miếu đầu thôn về thì gặp gỡ một ông cụ công cụ bà vai đeo khăn gói, tay kháng gậy, hỏi thăm nhà trọ. Lương ông mời khách hàng về nhà, tiếp đãi chân thành. Chủ lưu khách hàng lại vài hôm, ngạc nhiên ông khách hàng ở lại luôn luôn ba tháng, ngày nào thì cũng chống gậy đi chơi hết gò này sang đống nọ, không còn ruộng nọ lại đến ao kia. Hóa ra ông đi coi địa lý, ông đó là Tả Ao. Thấy Lương ông phúc hậu, Tả Ao mong muốn đáp ơn, đưa ra quyết định ở lại để tìm mang đến Lương ông một ngôi khu đất quý. Lương ông đặt ngôi chiêu tập của phụ thân ông ngơi nghỉ đó, được 1 năm thì Lương bà tất cả thai, người con ấy là Trạng Lợn Dương Nghiêu Trư sau này.
Trạng Lợn cùng ông khách:Tương truyền lúc bé dại theo thân phụ làm nghề giết lợn, lại đẻ trong thời điểm tháng 10 tức tháng Hợi nên được sắp xếp tên là Dương Nghiêu Trư và thường gọi là cậu Lợn (chữ Hán “Trư” nghĩa là lợn). Ông phiên bản tính nhanh nhẹn, thông minh, lúc nhỏ có lần cùng ba đi bắt lợn, gặp kiệu ông Nghè vinh quy, Trư hỏi: "Ông gì nạm bố". Người thân phụ đáp: "Ông Trạng!" Trư nói: "Lớn lên bé cũng làm cho ông Trạng!" từ bỏ đó đi dạo với con trẻ trong làng, ông hầu như khoe: "Ta là quan lại Trạng!"
Một lần có người khách thấy vậy ngay tức thì lỡm:Trạng dở xuất xắc trạng nguyênTrạng Lợn trả lời:Khách quen hóa khách lạTrạng Lợn và Phấn Khanh:cô gái thương hiệu là Phấn Khanh ra vế trước: 八刀分米粉Bát đao phân mễ phấn(nghĩa là "tám đao phân tách hột gạo", mà lại vấn đề tại phần trên chữ "bát" bên dưới chữ "đao" bên trái chữ "phân" là chữ Phấn chính lại là chữ đầu tên của cô gái)Trạng Lợn đối lại: 千里重金鍾Thiên lý trọng kim chung(nghĩa là "nghìn dặm nặng chuông vàng", cũng ý rằng bên trên chữ "thiên" bên dưới chữ "lý" phía trái chữ "kim" là chữ Chung là tên gọi tự của Trạng Lợn là bình thường Nhi)Giai thoại này như sau: Trạng Lợn đi hỏi vợ gặp phải cô bé tên Phấn Khanh tuyệt chữ liền rước tên của chính mình ra vế đối, vì chưa nghĩ ra được nên ông khất lúc nào lên tởm ứng thí về vẫn đối. Khi lên tới kinh, vua Lê Thánh Tông thấy anh này tên là tầm thường Nhi bắt đầu chiết từ bỏ chữ thông thường để ra câu đối, Trạng Lợn nhớ cho câu đối của cô nàng liền mang ra trả lời được vua ban thưởng. Về đến làng, anh ta lại rước câu của vua Lê Thánh Tông đối ngược lại câu của người vợ Phấn Khanh, nạm là vẹn cả song đường vừa mới được quan chức bổng lộc lại vừa được vợ mà chưa phải đối đáp gì cả.Trạng Lợn với Tú Cát:Trong xóm cậu bé nhỏ Chung Nhi gồm một fan hay chữ dẫu vậy tính tình kiêu ngạo, đi đâu cũng khoe khoang, tên gọi là ông Cứt. Trong tương lai ông đỗ Tú Tài, vị thấy tên xấu phải đổi call là Cát, cõi trần vẫn hotline là Tú Cát. Vớ nhiên, từ nhỏ Chung Nhi vẫn ghét những người dân có bạn dạng tính như vậy. Một hôm, chung Nhi đang đứng xem bọn lợn nạp năng lượng cám thì Tú mèo đi qua. Đã được nghe tín đồ ta phao đồn về thiên tài này, Tú mèo không ưa gì đề xuất ông ta ra vẻ kẻ cả call đến bảo: "Ta nghe cõi tục đồn mày là đứa thông minh, ứng đáp khôn cùng giỏi. Hiện giờ ta ra mang đến mày một vế đối, nếu như không đối được thì vẫn biết tay. Nhất mực ta sẽ đánh đòn đến chừa những tật láo, nghe chưa!"
Vũ Kiệt quê sinh sống làng Cửu Yên, xã yên ổn Việt, huyện siêu Loại, đậy Thuận An, trấn tởm Bắc (nay là xóm Cửu im thuộc xóm Ngũ Thái, thị trấn Thuận Thành, Bắc Ninh), đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Thìn (1472) đời Lê Thánh Tông. Vị ngôi nông thôn ông mang tên Nôm là làng mạc Vít bắt buộc dân gian quen gọi Vũ Kiệt là Trạng Vít (Trạng làng Vít). Sau khoản thời gian làm quan một thời gian, Vũ Kiệt vì bã đã treo ấn từ quan lại về quê xuất gia tu hành tại chùa Kênh (nay thuộc xã Cao Đức, thị xã Gia Bình, Bắc Ninh). Ý định xuống tóc đầu Phật, xa lánh câu hỏi thị phi ở vùng quan trường cùng hầu như ganh đua danh lợi của bạn đời tưởng chừng đã dành được, cầm cố nhưng, thực tế trong trung ương trí của Vũ Kiệt vẫn không kết thúc hẳn được các trăn trở, mong mỏi muốn cống hiến cho dân, chan nước của mình.
Ở làng Mèn (nay là xóm Mãn Xá, xóm Hà Mãn, thị trấn Thuận Thành, Bắc Ninh) tất cả một cô bé xinh đẹp, giỏi giang hiểu rằng tâm sự ấy đang tìm giải pháp tiếp cận đơn vị sư Vũ Kiệt. Một hôm nhân cơ hội vắng vẻ cô bé đọc vế đối thăm dò:
“Con công trải qua chùa Kênh, nó nghe giờ đồng hồ cồng nó kềnh cổ lại”.Biết ý cô nàng khuyên mình đừng nên xa lánh cuộc đời, tuy vậy Vũ Kiệt trường đoản cú chối, tỏ vẻ không thể tha thiết với cuộc sống trần tục:
“Con cóc leo cây vọng cách, nó rơi xuống cọc, nó cạch mang lại già”.Mặc dù bị khước từ, nhưng cô gái vẫn ko chịu bỏ cuộc, vào một hôm rằm cô có lễ lên miếu cúng Phật tiếp đến nhìn bên sư rồi phát âm mấy vần thơ:
Tội gì ở vùng dưa rau,Về đơn vị trên trướng bên dưới lầu thảnh thơi.Đêm nằm tất cả thiếp sánh đôi,Chồng loan, bà xã phượng rộng đời Hán gia.Tu hành đưa ra đến cõi già,Đường thanh lịch Tây Trúc biết là tất cả không?Người ta thường có câu “Anh hùng nặng nề qua ải mỹ nhân”, trước tình cảm của cô bé làng Mèn, trái tim của Vũ Kiệt đã rung động, tiếp đến ông từ bỏ giã đường tu liên tục dấn thân, cống hiến vào câu hỏi dân, bài toán nước và làm lễ hỏi cưới cô bé kia, sống đời niềm hạnh phúc bên người bà xã yêu của mình:
Nghe lời cô bé nói vừa lòng,Trời xuân thắt chặt chữ đồng cả hai.Đẹp đôi gái sắc, trai tài,Gương soi in bóng, phấn trời điểm trang.Xuân hè khéo nở một hàng,Gái trai khá đầy đủ rộn ràng đình vi.Sau khi hoàn tục, Vũ Kiệt có tác dụng quan trải những chức vụ dần dần được thăng cho tới chức Hàn lâm viện thị thư, Tả thị lang kiêm Đông các hiệu thư.
Đỗ Nhuận
Đỗ Nhuận tín đồ thôn Bạch Đa, làng Kim Hoa, phủ Bắc Hà thuộc lấp Kinh Bắc. Ni là thôn Kim Hoa, huyện Mê Linh, Hà Nội. Năm Bính Tuất (1466) đời vua Lê Thánh Tông, Đỗ Nhuận đỗ đệ Tam sát đồng tiến sĩ, khi đó ông 20 tuổi. Đỗ Nhuận được vua Lê Thánh Tông yêu thương quý, thường thảo luận chuyện thơ phú, chuyện sách vở, chuyện đời, chuyện bạn mỗi khi thanh nhàn (lúc kia Đỗ Nhuận vẫn giữ chức Đông những Đại sĩ nhập nội phụ chính). Mon 11 năm Ất Mão (1495), vua Lê Thánh Tông lập Hội Tao Đàn gồm có 28 người ứng với 28 bởi sao trên trời gọi là Tao Đàn nhị thập chén bát tú. Lê Thánh Tông làm Nguyên Suý, Đỗ Nhuận cùng tiến sĩ Thân Nhân Trung được cử làm cho Phó Nguyên Suý, Trạng nguyên Lương vậy Vinh làm Sái Phu Tao Đàn.
Bữa đó, Đỗ Nhuận trọ học không tính tỉnh, một lần bước chân đi dạo phống thấy một cô bé đẹp lập tức lẽo đẽo theo sau mang đến tận cổng. Cô bé vào nhà rồi, Hòe lạm la hỏi bao phủ mới biết kia là nhà đất của một vị quan về hưu. Hòe hôm sau đến gõ cánh cửa nọ, nói là học trò dọc đường khát quá, đề xuất mạo vào xin nước. Chủ nhà vốn xuất thân nho học, đề nghị rất yêu mến học trò, ngay tắp lự dẫn Nhuận vào mời thuộc uống trà. Thấy Nhuận đối đáp nhõ nhã, ông cực kỳ thích. Nhân hai fan ngồi đối diện với tranh ảnh sơn thủy treo bên trên vách, ông bèn đọc một câu đối, ý cũng muốn thử tài:Quải thư bích thượng, tận thu tứ hải tô hà(Treo tranh trên vách, thu hết đất nước bốn bể)Nhuận nghĩ về mãi không đối được, túng bấn quá vờ đánh đổ trà lên chân, rồi xin phép ra cọ chân, tính bài xích từ đó... Chuồn ra cổng. Ra mang đến ao, khuya chân xuống nước, nhẵn nước lay động làm hình ảnh rung rinh, lóng lánh, Hòe bất chợt nảy ý hay, bèn quay lại đối:Tẩy túc trì trung, dao động cửu thiên tinh đẩu(Rửa chân trong ao, lay động trăng sao chín trời)Có thuyết khác nói rằng vế đối bên trên là của Nguyễn Hoè cũng fan thời Hậu Lê.Lần khác, bao gồm khách đến nhà Đỗ Nhuận chơi, gặp lúc phụ thân Đỗ Nhuận đi vắng. Thấy cậu bé bỏng nhanh trí đối đáp cấp tốc nhảu, thông minh hơn người, khách thấy lạ. Để tấn công quỵ thằng bé về chữ nghĩa, nhân khi bạn nhà Đỗ Nhuận sở hữu bắp ngô luộc lên mời ông khách, ông tức thì ra câu đối:vế ra:Ngô là ta, ta nạp năng lượng bắp ngô với trẻĐỗ Nhuận không nên nghĩ ngợi đối luôn:Phụ là bố, ba nhường đậu phụ đến conCó thuyết không giống nói vế đối này là của cử nhân Trương khắc Nhượng làm việc làng Thanh Nê (nay là thôn Tán Thuật tỉnh giấc Thái Bình) đối đáp với chaĐàm Thận Huy và học trò
Đàm Thận Huy hiệu là mang Trai, từ là mặc Hiên Tứ, thụy là Trung Hiến, bạn làng hương thơm Mạc (còn call là buôn bản Me), huyện Từ Sơn, thức giấc Bắc Ninh. Năm 28 tuổi ông thi đỗ Đệ tam tiếp giáp Đồng ts xuất thân năm 1490 đời vua Lê Thánh Tông. Ông làm cho quan đến chức Tán trị công thần Lễ cỗ Thượng thư, Tú Lâm viên kiêm Hàn Lâm Viện Thị Độc trưởng Hàn Lâm Viện Sư, thiếu hụt bảo Nhập Thị gớm Diên tước đoạt Lâm Xuyên Bá. Đàm Thận Huy trong số các tướng mạo tập hòa hợp được 6.000 nghĩa binh sinh hoạt vùng Bắc Giang ngăn chặn lại Mạc Đăng Dung để giúp đỡ Chiêu Tông. Năm 1525, vua Chiêu Tông bị Đăng Dung bắt. Đàm Thận Huy đang tuẫn tiết sinh hoạt vùng lặng Thế, yêu đương Hạ (Bắc Giang). Năm đó Đàm Thận Huy 64 tuổi.
Một hôm, trời mưa lớn nên đã đến giờ tan học mà những học trò vẫn nên nán lại chưa thể về được, nhân kia Đàm Thận Huy ra vế đối cho các học trò.Vế ra: 雨無鈐鎖能留客Vũ vô kiềm tỏa, năng lưu khách(Mưa, dù không xích không khóa, cũng rất có thể giữ chân khách ở lại)Nguyễn Giản Thanh đối: 色不波濤易溺人Sắc bất ba đào, dị nịch nhân(Sắc đẹp, mặc dù chẳng cần sóng gió, cũng dễ dàng làm cho người ta chìm đắm. Câu đối rước ý từ bỏ điển nạm Trung Hoa: đời vua Minh Huệ Đế, è Hoá Chiêu ở thị xã Tế Hàng, tỉnh đánh Đông bao gồm người bà xã là Lương tè Nga vô cùng xinh đẹp. Ở thuộc huyện bao gồm nhà phú hộ tên là Trát Hiếu Sắc. Hiếu nhan sắc thấy tiểu Nga đẹp, tìm cách kết các bạn với Hoá Chiêu. Lập tâm chiếm phần cho được bà xã bạn, Hiếu Sắc quăng quật ra không hề ít tiền để giúp bạn trong việc làm ăn hoặc thời điểm nguy khốn. Qua nhì năm, sau thời điểm chiếm được cảm tình của bên bạn, Háo sắc rủ Hoá Chiêu ngồi thuyền đi buôn, phần đông vốn liếng đều vày mình chịu đựng cả. Thuyền đi một tháng mang đến Hàng Châu, Hiếu sắc đẹp phục rượu cho Hoá Chiêu say rồi xô xuống biển. Mấy lần Hoá Chiêu trồi lên số đông bị thương hiệu phản bạn nhấn xuống mang đến chìm, sau cùng chàng đề xuất vùi thây dưới mặt đáy biển. Chừng ấy, Hiếu Sắc new tri hô lên cho bằng hữu hay cùng mượn thuyền cho vớt các bạn nhưng không được. Hiếu Sắc đến thuyền trở về, khóc lóc đưa thông tin dữ cho mẹ và vợ Hoá Chiêu, trút tiền cúng bái và thuộc Tiểu Nga để tang. Từ đó, Hiếu sắc đẹp càng tỏ ra không còn lòng băn khoăn lo lắng mọi việc nhà cho vợ bạn khiến mẹ Hoá Chiêu cảm cồn và xay dâu là tè Nga ưng Háo sắc đẹp làm chồng đền công ơn giúp đỡ. Hai người nạp năng lượng ở với nhau ít lâu, nhân vô ý, Hiêú Sắc nhằm lộ việc mình âm mưu hại bạn. Tè Nga mang đến huyện đường đầu cáo và trả được thù cho ck cũ. Tuy vậy nàng nhận ra vì nhan sắc của bản thân mình mà cả hai người ông xã đều bị chết, tè Nga thắt cổ tự tử)Đàm Thận Huy dìm xét: "Câu đối này thật hay với thật chỉnh, văn khí này hoàn toàn có thể đậu Trạng nguyên, nhưng trong tương lai coi chừng việc sắc dục có tác dụng hại sự nghiệp". Trái nhiên, Nguyễn Giản Thanh có tác dụng quan mang lại Lễ bộ Thượng Thư kiêm Hàn lâm viện Thị độc, Chưởng viện sự, tước đoạt Trung Phụ bá, nhưng do say đắm cô bé đẹp ở ghê thành mà mang lại ô danh bại giá.Nguyễn Chiêu Huấn đối: 月有彎弓不射人Nguyệt hữu loan cung bất xạ nhân(Trăng gồm cung loan mà lại không phun người)Đàm Thận Huy tấn công giá: "Câu này kém sắc đẹp sảo, không hay bởi câu kia, cơ mà tỏ ra khí chất hiền hoà, về sau sẽ làm cho nên, cuộc sống sẽ chu toàn! fan này làm cho quan thanh liêm, bản chất lương thiện rất được lòng dân". Đàm Thận Huy ưng ý câu của Nguyễn Chiêu Huấn gồm ý trung hậu, ông bèn gả đàn bà lớn là Thúy mang đến ông học tập trò hiền đức này. Đến khoa thi, nghe tin Nguyễn Giản Thanh đỗ trạng nguyên, nạp năng lượng khao hơn một mon trời. Thấy vợ tiếc nuối mãi, Đàm Thận Huy bảo rằng “Anh này đỗ trạng nguyên thì anh tê rồi cũng nên đỗ bảng nhãn. Tuy hèn hơn, cơ mà bụng nó trung hậu, bé cháu chắc sẽ rất hơn nhiều.” Sau khoa thi kế tiếp, thời gian Đàm Thận Huy đã tắm bên cạnh ao thì nghe tin nhỏ rể Huấ
